KW07: Rembrandt bedankt Rubens

Elke woensdag publiceer ik een kunstweetje waarmee je kan uitpakken bij vrienden…

Klein maar niet te onderschatten kunstweetje: Rembrandt (1606-1669) heeft al zijn bekendheid aan Rubens (15778-1640) te danken.

Een straffe uitspraak waarmee ik de Nederlandse vrienden hopelijk niet schoffeer maar bon, de bron is zelf een Nederlander, dus mag het wel een beetje. Jan Six vertelt op NPO over Rembrandt (zie link onder).

We gaan even terug naar de tijd van Rembrandt. In die tijd was Vlaanderen voor een groot deel nog samen met Nederland. Grote kunstenaars waren in competitie met mekaar om in de gunst te komen van de adel en de rijken. Kunst blijft – tegen wie zeg je’t – een luxe-product en verkocht niet aan “de gewone mens” medio 17e eeuw. Bekende kunstenaars uit die tijd bekleedden daarom ook al eens diplomatieke opdrachten (Van Eyck was ook zo’n voorbeeld). Rubens was niet alleen een goed schilder, hij was een voornaam diplomaat. Vandaag zijn die politieke activiteiten niet vergeten maar lang niet meer zo belangrijk als het schilderwerk. Misschien herinneren onze nazaten zich Mark Eyskens later ook nog wel als een bekend schilder ipv een politicus.

Maar dus in die tijd was Rubens dé top en veel bekender dan Rembrandt. En hoe is Rembrandt dan bekend geraakt?

Wel, zo rond 1830 is er iets speciaals gebeurd: België – en dus een stuk van zuid Nederland – werd onafhankelijk. Ineens waren de Nederlanders hun icoon kwijt! Rubens werkte voornamelijk in Antwerpen en dat was geen deel van Nederland meer. Dus gingen de Nederlanders op zoek naar een nieuw, evenwaardig icoon. Rembrandt kwam in de picture en met de bouw van het Rijksmuseum (opening in 1885) dat zich grotendeels concentreerde op het werk van Rembrandt werd een nieuwe ster gelanceerd.

De rijke collectie aan Rembrandts in het Rijksmuseum is een niet te missen afslag bij een uitstap naar Amsterdam. Dus finale conclusie: Rembrandt heeft zijn naam en faam te danken aan Rubens en het ontstaan van België. Al heeft hij er zelf niets van geweten en was hij misschien finaal niet berooid gestorven. Naar ’t schijnt heeft Rubens het ook nooit geweten…

bronnen: 
NPO – Jan Six
wikipedia Rembrandt en Rubens
Geschiedenis van het Rijskmuseum