Stagiaire ontdekt “nieuwe” gravure van Pieter Bruegel de Oude bij restauratie van andere Bruegelprent

Geplaatst op 28 augustus 2022 Geplaatst in bruegel, bruegel 2, bruegel 3Getagd #kooplokaal, #lisabilterijst, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, 16eeuw, antwerpen, bijen, bruegel, brueghel, copy, cover, de vette keuken, dieven, eierdief, ets, gravure, gravures, hedendaagse kunst, Hieronymus Cock, hoboken, honing, honingdieven, imkers, inkttekening, jeroen bosch, KBR, kermis, kermis in hoboken, kopie, korte keten, kunst, manfred Sellink, mariakerke, nestrover, patientia, pentekening, pieterbruegel, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, tekening, tekeningen, tuin der lusten, van eigen bodem, vanitas1 reactie

Dit artikel werd gepubliceerd op de website van de VRT (link hier). Ik neem het over voor mijn archief.

Een stagiaire aan de Koninklijke Bibliotheek van België (KBR) heeft een uitzonderlijke ontdekking gedaan toen ze een Bruegelprent aan het restaureren was: aan de achterkant bevond zich nog een gravure van een andere Bruegel uit de 16e eeuw. De bibliotheek spreekt over een “uitzonderlijke vondst”.

Pieterjan Huyghebaert

za 27 aug 2022 11:44

Stagiaire Margaux Nogues (23) zal zich haar stage aan de KBR op de Kunstberg in Brussel nog lang herinneren. De Franse studente was een gravure van “De Keisnijding” uit 1559 aan het restaureren, toen ze een opmerkelijke ontdekking deed.

De gravure zat volledig vastgelijmd aan een zuur karton. “Zuur karton is niet alleen schadelijk voor de prent, maar maakt het bovendien onmogelijk om de achterkant ervan te restaureren”, meldt de KBR in een persbericht. “De verwijdering van het karton stelt de restaurator in staat om het document te herstellen.”

Het was een zeer belangrijk moment en echt het hoogtepunt van mijn stage

“Ik heb de prent in een bad met warm water geplaatst”, legt Nogues uit aan de Franstalige omroep RTBF. “Het karton kwam zeer gemakkelijk los. Toen ik het er afhaalde, ontdekte ik een ander werk aan de achterkant: een tweede gravure van Bruegel.” Het gaat om een gravure van het werk “Patientia” uit 1557. “Het was een zeer belangrijk moment en echt het hoogtepunt van mijn stage”, zegt Nogues nog.

FOTO – De 16e eeuwse gravure zat verstopt achter dit karton:

KBR

Het gaat voor alle duidelijkheid niet om etsen van Bruegel zelf, maar het zijn gravures in de jaren 1560 uitgevoerd door Pieter van der Heyden naar ontwerpen van Pieter Bruegel de Oude. “Beide gravures werden in Antwerpen gepubliceerd door uitgever Hieronymus Cock”, meldt de KBR. “Recto-verso drukken was niet gebruikelijk in de 16e eeuw: het is heel ongebruikelijk om twee gravures op voor- en achterzijde van een blad aan te treffen.”

De KBR vermoedt dat de ontdekte gravure een proefdruk is die niet voor verspreiding bedoeld was. De bibliotheek had al drie afdrukken van de “Patientia” in haar verzameling, maar het blijft een uitzonderlijke vondst. Het werk toont “de personificatie van het geduld. Zij wordt omgeven door allerlei monsters en fantastische wezens in de stijl van de toen populaire Jheronimus Bosch die het kwaad en de zonde in de wereld voorstellen”.

Om de ontdekking even in een context te plaatsen: recent zijn soortgelijke gravures van Bruegel geveild voor 15.000 à 20.000 euro. Bijzonder aan deze vondst is natuurlijk dat de gravures recto-verso gedrukt zijn, dus wellicht is de vondst meer waard. Doordat de gravures deel uitmaken van de collectie van de KBR worden ze natuurlijk niet te koop aangeboden.

“Ik ga me dit nog lang herinneren”, zegt Nogues nog. “Ik ben nog maar 5 jaar bezig met restauraties.” Ze studeert in Parijs en moet daar in september nog haar thesis verdedigen. Het is niet helemaal duidelijk of deze ontdekking een deel uitmaakt van dat proefschrift, maar het staat hoe dan ook niet slecht op haar cv.

Bekijk via deze link “Patientia” meer in detail.

En hier hetzelfde voor “De Keisnijding“.

Meer weten over mijn Bruegeltekeningen?

Zondag markt in Kluizen

Geplaatst op 22 juni 202222 juni 2022 Geplaatst in cover2cover, cv Van Hemel, Geen categorie, kunstlogsGetagd #botticilli, #bruegel, #buylocal, #carloscaluwier, #culturelocale, #decampagnedrongen, #delachendecavalier, #drongen, #expo, #fineart, #finearts, #franshals, #gent, #gilliantemmerman, #goudeneeuw, #hannahhoebeke, #ikkoopbelgisch, #ikkooplokaal, #katleenvanhuffel, #klassieker, #klimt, #kooplokaal, #landgoeddecampagne, #lokaal, #magvermeiren, #maxvanhemel, #meerkunstinmijnwijk, #monalisa, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #renaissance, #schönekunst, #sofiejansegers, #tamaradeprest, #tentoonstelling, #tessakerre, #vaneyck, #vlaamseprimitieven, #wallacecollection, apple, bruegel, De geboorte van Koffie, Emiel Poetou, Eve, Gent, kermis, kunst, magritte, mariakerke, Max Van Hemel, openluchtexpo, openluchtmuseum, openluchttentoonstelling, pencildrawing, potlood, potloodtekening, rafael, renaissance, tuin, venus, wandeling, whynotMariakerke, Zoektocht1 reactie

Omdat ik vandaag bezig ben met de voorbereidingen voor de markt van Kluizen (bij Evergem) komende zondag, is er geen Danaë-blog. Een gezellige (grote) gelegenheid om nog ’s de bekende koppen te zien en nog ’s samen de dag vol te lullen. Zoals we dat al meer dan 20 jaar samen doen. Maar ik heb wel nog iets te vertellen na de expo van Drongen.

Het meest vertelde verhaal op de expo is zonder twijfel dat van de Kermis van Hoboken (Bruegel). De tekening die ik maakte naar de nog bestaande tekening van Bruegel. Het hele verloop en alle blogs daarrond vind je HIER.

Van de tekening van Bruegel werd een ets gemaakt en een druk maar die druk was (vermoedelijk) niet zoals Bruegel die zelf wou. Het was dan ook voor Bruegel snel duidelijk dat hij naar zijn vertrouwde drukker/etser terug moest. De tekst op de banier (waar een deel van het mysterie om draait) is helemaal aangepast. Hieronder de tekening van Bruegel, de etsdruk en mijn versie.

De tekst werd door de etser aangepast. Of dat in opdracht van Bruegel is gebeurd is niet duidelijk maar zeker is dat de tekst op de ets niet dezelfde is dan de tekst op de tekening. Ik probeerde zo dicht mogelijk bij de originele tekst te blijven (met als gevolg dat ook deze onleesbaar is gebleven).

Een ander topverhaal was dat van de imkers. De honingdieven waarvan je het hele verhaal HIER kan vinden. Ik verwijs daarbij regelmatig naar de 4e man in de boom. Die lijkt heel erg op de man in de boom in het schilderij “de nestrover”.

Het linkse is beeld is ook weer zo’n typische Bruegel: het verhaal van de splinter en de balk. De man op de voorgrond wijst naar de eierdief die – zo voorspelt zijn pet – niet lang meer in de boom zal hangen. En dat voor een paar eieren. Tegelijk loopt de figuur op de voorgrond in volle vertrouwen recht de afgrond en de beek in. De imkers (de honingdieven) hebben een vergelijkbare figuur rechtsboven. Deze valt weliswaar niet uit de boom. Hij staat op de uitkijk terwijl zijn collega’s de buit veilig stellen. Zullen de dieven het zonder kleerscheuren halen? Of gaan ook zij recht de afgrond in? Het waren moeilijke en harde tijden in de 16e eeuw. In ieder geval is op beide werken de spreuk “dye den nest weet dye weeten, dyen roft dy heeten” van toepassing.

PS: ivm het linkse schilderij wordt wel eens gefluisterd dat Bruegel voor de grote figuur op de voorgrond geïnspireerd werd door Michelangelo.

Het schilderij de eierdief is te zien in het Kunsthistorisch Museum van Wenen en meet 59.3 × 68.4cm. Tiens…dat is nog ’s haalbaar voor een Bruegel 4 te maken 😉

Bekeken en goedgekeurd

Geplaatst op 8 juni 20227 juni 2022 Geplaatst in 't is feest, 't is feest, cv Van Hemel, Geen categorieGetagd #botticilli, #bruegel, #buylocal, #carloscaluwier, #culturelocale, #decampagnedrongen, #delachendecavalier, #drongen, #expo, #fineart, #finearts, #franshals, #gent, #gilliantemmerman, #goudeneeuw, #hannahhoebeke, #ikkoopbelgisch, #ikkooplokaal, #katleenvanhuffel, #klassieker, #klimt, #kooplokaal, #landgoeddecampagne, #lokaal, #magvermeiren, #maxvanhemel, #meerkunstinmijnwijk, #monalisa, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #renaissance, #schönekunst, #sofiejansegers, #tamaradeprest, #tentoonstelling, #tessakerre, #vaneyck, #vlaamseprimitieven, #wallacecollection, apple, bruegel, De geboorte van Koffie, Emiel Poetou, Eve, Gent, kermis, kunst, magritte, mariakerke, Max Van Hemel, openluchtexpo, openluchtmuseum, openluchttentoonstelling, pencildrawing, potlood, potloodtekening, rafael, renaissance, tuin, venus, wandeling, whynotMariakerke, Zoektocht2 reacties

Wat een zotte meimaand en begin junimaand was dit? Onder de rubriek “te veel hooi op het vork” was dit al bijna een hele hooikar op het vork. Het was druk en bij momenten wist ik begot niet meer waar mijn kop naartoe was. Nu de expo achter de rug is, is het tijd voor een eerste terugblik…

We hadden 2 lange weekends expo. Ahaaa…het eerste weekend was dat met de vele lekkernijen waarvan Brecht van Coffee.Beez ons wist te voorzien. En die kwamen goed van pas want onder zijn tentje was het gezellig, soms druk, maar zeker droog. Wie voor, na of tijdens onze expo last had van de regen kon er terecht voor een lekker bakkie koffie of de inmiddels legendarische chocomelk.

Maar je kwam natuurlijk niet alleen voor Brecht. Je kwam voor de kunst! En dat blijft een moeilijke in het landgoed De Campagne. Er komt nauwelijks volk langs, dus is er veel – heel veel – inspanning te doen om mensen te laten weten dat er iets te doen is én ervoor te zorgen dat ze ook langs komen. De promocampagne neemt daarom een flinke hap uit het budget. En met de kater rond subsidies waren er deze keer ook geen aperitiefmomenten op zondag geprogrammeerd.

En toch kwamen jullie in grote getale opgezet! Het eerste weekend zat er al meteen boenk op met 332 bezoekers. Het tweede weekend deed het nog beter zodat we finaal afkloppen op 681 bezoekers. Ik heb héél veel zin om iedereen waarvan ik me kan herinneren dat ze geweest zijn hier persoonlijk te bedanken maar ‘k ga er zeker vergeten en dat zou spijtig zijn. Dus bij deze een bloem voor jullie en een dikke merci om (trouw) naar De Campagne te komen.

Er waren ook veel nieuwe gezichten bij. Zelfs weer mensen die nog nooit eerder van mijn expo’s hadden gehoord. En dan zijn we “nog maar” 22 jaar bezig 😛 Ik kan iedereen alleen maar aanporren om zich te abonneren op mijn blogs (via de home pagina, naar onder scrollen en uw mailadres invullen) zodat je altijd op de hoogte blijft.

Na de opkuis blijft de zaal wat verlaten achter. Het is toch een hele andere beleving wanneer ze terug “kaal” wordt en de reftersfeer weer de overhand neemt. Tijd om mijn nacalculatie te maken. De verkoop bleef helaas uit, dus dat wordt weer een put van enkele duizenden euro’s. Om maar te zeggen, alleen al de kinderzoektocht kostte zo’n 405,12euro. De gedachte om inkomgeld te vragen duikt toch weer op.

Enfin. Om het met andermans woorden te zeggen: “het is volbracht” en ik ben een tevreden man. Merci aan iedereen die het project mee heeft gesteund, die er reclame voor heeft gemaakt, die vrienden en/of familie heeft meegebracht, die nog ’s terugkwam,… Aan Kathleen om de volledige permanentieshift van zaal 1 op te nemen, aan Tessa om al dat volk tot in Drongen te krijgen, Carlos voor de taartjes en de babbels. En een hele, hele dikke merci aan de sponsors Barlufin, Tic-tac en Convas! Merci thuisfront voor alle regelingen die moesten worden gedaan.

Of ik er nog een vervolg aan brei, dat blijft spannend, het moet ooit wel eens stoppen. Maar dat zien we later dan wel weer lieve beeldbuiskindertjes 🙂

EXPO 13: van 26.5 tem 6.6 – Drongen

Geplaatst op 8 mei 20227 mei 2022 Geplaatst in 't is feest, 't is feestGetagd #botticilli, #bruegel, #buylocal, #carloscaluwier, #culturelocale, #decampagnedrongen, #delachendecavalier, #drongen, #expo, #fineart, #finearts, #franshals, #gent, #gilliantemmerman, #goudeneeuw, #hannahhoebeke, #ikkoopbelgisch, #ikkooplokaal, #katleenvanhuffel, #klassieker, #klimt, #kooplokaal, #landgoeddecampagne, #lokaal, #magvermeiren, #maxvanhemel, #meerkunstinmijnwijk, #monalisa, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #renaissance, #schönekunst, #sofiejansegers, #tamaradeprest, #tentoonstelling, #tessakerre, #vaneyck, #vlaamseprimitieven, #wallacecollection, apple, bruegel, De geboorte van Koffie, Emiel Poetou, Eve, Gent, kermis, kunst, magritte, mariakerke, Max Van Hemel, openluchtexpo, openluchtmuseum, openluchttentoonstelling, pencildrawing, potlood, potloodtekening, rafael, renaissance, tuin, venus, wandeling, whynotMariakerke, ZoektochtEen reactie plaatsen

Nog iets meer dan 2 weken slapen en dan mag je helemaal ontwaken in de meest zonnige lentebui ooit. Dan is er de nieuwe ART-tist expo met deze keer de bevallige naam “EXPO 13”. Eenvoudigweg omdat het de 13e expo is van deze biënnale van Drongen. Meer info op www.art-tist.be

Ook deze keer doe ik mee met veel nieuw (corona)werk en ook enkele niet eerder geëxposeerde werken. De expo zal voor mij grotendeels lopen in het kader van kunst tussen 1350 en 1650. Dat is zo wat de kunstperiode startend bij Van Eyck en de Vlaamse Primitieven en eindigend bij Frans Hals in de Gouden eeuw. Maar er zijn ook renaissancebeelden bij. En er is al een knipoog naar mijn expo in 2023!

Ik zou “de Max” niet zijn mochten er bij deze beelden niet telkens stoere of interessante of spannende verhalen bij zitten. En waarom niet een cumul van alles 😉 Het wordt een niet te missen editie waaraan niet alleen de kunstliefhebber maar tegelijk de innerlijke mens/fijnproever of de jeugd plezier zal beleven.

EXPO 13 gaat door van 26.5 tem 6.6 telkens van 10u-18u op do-vr-za-zon (weekend 1) en za-zo-ma(weekend 2). volg ART-tist via Facebook of website

KIDSTOER: kinderen kunnen een Lego-zoektocht maken. Ben jij een goede speurneus, dan mag je achteraf uit de grabbelton kiezen.

SPECIAL 1: op zondag vertellen kunstenaars uitgebreid over hun werken. Een exclusieve kijk achter de schermen & vele weetjes.

SPECIAL 2: Op zaterdag 28 en zondag 29 mei voorziet Coffee.Beez een “lekkerbekkenfestival”. Niet te missen voor wie graag geniet van speciale koffies, exclusieve theesoorten of een grote “toef” slagroom en m&m’s een must vindt op de chocolademelk. Of een exclusief MAK-bier? Dat kan ook altijd. Altijd wel iets voor alle leeftijden.

kunstenaars
Mag Vermeiren – Keramiek & brons – weblink – speeddate
Max Van Hemel – Tekeningen – weblink – speeddate
Carlos Caluwier – Keramiek, brons & PLA – weblink
Gillian Temmerman – Creatieve schrootverwerking – weblink
Hannah Hoebeke – Sculpturen – weblink
Tamara De Prest – Schilderijen & mixed media – weblink
Katleen Van Huffel – Fotografie – weblink
Sofie Jansegers – Schilderijen – weblink
Tessa Kerre – Pastels – weblink

KW42: Van den os en den ezel

Geplaatst op 23 december 202015 december 2020 Geplaatst in kunstlogs, weetjesGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, belastingen, bruegel, brueghel, Brussel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, jozef en maria, kermis, kermis in hoboken, kersttafereel, KMSK, KMSKB, korte keten, kunst, manfred Sellink, mariakerke, Mayer Van den Bergh, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, van eigen bodem, vanitas, Wijnegem1 reactie

Elke woensdag publiceer ik een kunstweetje waarmee je kan uitpakken bij vrienden…

Met de kerstdagen in het vooruitzicht dacht ik om nog ’s een Bruegel van stal te halen. En dan gaan we meteen voor de klassieker der klassiekers: De volkstelling te Bethlehem. Het is dé kerstkaart bij uitstek. En het gemak is dat je het originele schilderij in het KMSK Brussel kan gaan bekijken 🙂

We zien Jozef en Maria met de ezel en de os samen onderweg om zich te laten tellen in de stad waar Jozef vandaan komt Bethlehem (wie Bethlehem niet weet liggen, klik hier). Bruegel schildert deze passage in – zoals we dat van hem gewoon zijn – een waar Vlaams landschap. En het is nu juist dat Vlaamse landschap anno 1566 dat bij dit schilderij zo interessant is. Want uit de Bruegeltekeningen die ik maakte (klik hier voor meer) weten we dat Bruegel eerder een (kritische) reporter van het volk was dan grootste christelijk geïnspireerde schilderijen maker. Schilderijen met centrale focus op Jezus, God of hier Jozef en Maria herkennen we niet bij Bruegel. We zien dat soort taferelen wel bij tijdgenoten als Carravagio, Michelangelo, Rafael en later Rubens.

De “intrede” van Jozef en Maria is feitelijk een banale gebeurtenis in het grote schilderij. Het is één van de vele scènes waar ik het met u bij deze blog wil over hebben en wat van u meteen een échte Bruegelkenner zal maken 😉

Voor we beginnen is het goed om te weten dat in de periode dat Bruegel dit tafereel schildert Vlaanderen (en de rest van de Nederlanden) onder het bewind van Filips II vallen. Hij is de oudste zoon van keizer Karel en Isabella van Portugal. Filips heeft een beetje last van stigmata aan zijn handen en daardoor komt hij altijd geld te kort. Hij speelt ook graag soldaatje tegen de Fransen en tegen de (islamitische) Ottomanen. Wie al eens een kostuum van een stormtrooper heeft gekocht weet wat een soldatenkostuum kost. Kunt u voorstellen dat de Flipper dus wel altijd geld te kort had en zich met zijn belastingen niet echt populair maakte in Vlaanderen. Vlaanderen werd extra belast want de Nederlanders belasten dat lag nogal gevoelig.

Los van de harde belastingen zien we de opkomst van het protestantisme en de beeldenstorm. Iets waar je als kunstenaar liefst ver weg van blijft. Dus ben je al wat voorzichtiger in de keuze en de uitvoering van je onderwerpen. Een beetje gelijk naakt en Facebook-verhouding vandaag.

De koude winters van die tijden komen ook meermaals terug in de schilderijen van Bruegel en zijn tijdgenoten. De periode wordt dan ook niet voor niets “de kleine ijstijd” genoemd.

Combineer de 3 bovenstaande elementen met de satirische blik van Bruegel tot een kersttafereel en je krijgt een prachtig maar evenzeer gevaarlijk schilderij. Met een beetje ongeluk kon het hem zijn kop kosten. Maar dan weer “anders bekeken” is het “maar” een kersttafereeltje of een “katholiek randfenomeen” waar tegenstanders hun energie niet moeten aan verspillen. Het grote geluk dat we kennen bij dit schilderij is dat het tot begin 1900 in handen van privéverzamelaars is gebleven en zodoende onder de radar van kunst-aaseters. Waardoor we er vandaag in volle glorie kunnen van genieten.

Heb je nog wat tijd om nog enkele scènes en details nader te bekijken?

Wist je dat het huis in het midden van het beeld waarschijnlijk het huis is van de opdrachtgever van dit schilderij? Daarmee zou het schilderij kunnen verwijzen naar de belastingsinning in Wijnegem. Lees er meer over via deze link.

Wie mijn blog vanuit Antwerpen of omgeving volgt en geen zin heeft om tot in Brussel af te reizen, kan een kopie gaan bekijken in het museum Mayer-Van den Bergh (maar zoals altijd is the sequel nooit zo goed als de eerste). In datzelfde museum hangt trouwens ook De Dulle Griet van Bruegel. Hieronder een kopie die in het KMSK Brussel (naast het origineel) hangt en de kopie van Mayer Van den Bergh.

PS: Over 2020 publiceerde ik 42 kunstweetjes. Ik hoop dat ik eender wie daarmee iets dichter gebracht heb bij hoe boeiend kunst wel is en hoe deze niet los staat van de geschiedenis van de tijd maar evenmin van de actualiteit. Het ritme om elke week een kunstweetje online te gooien was een beetje te hoog gegrepen. Een kunstweetje, zeker de laatste, vroegen toch telkens 3 a 4 uur aan opzoekwerk en schrijfwerk. Ik weet wel wat dingen maar ik ben ook een groot warhoofd en perfectionist. Ik moet dus (bijna dwangmatig) alles dubbelchecken. Ik heb het wel volgehouden tot hier maar ik ga nu wat gas terug nemen. Er volgen zeker nog kunst en ruimer cultuurweetjes maar eerder op onregelmatige basis. Zoals ze op de Amerikaanse radio zouden zeggen: “stay tuned for more after the break!” 😉

Lilith 2 in HD (nieuwe foto)

Geplaatst op 17 december 2020 Geplaatst in kunstlogs, LilithGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, van eigen bodem, vanitasEen reactie plaatsen

Omdat ik de wissellijst voor de expo van het komende weekend nodig had, heb ik deze Lilith-tekening ontdaan van haar lijst. Ik maak van de gelegenheid gebruik om er een nieuwe foto van te maken en deel deze nieuwe versie in HD met plezier met jullie.

Hoop jullie (beperkt) te zien dit weekend op de expo te Desselgem 🙂

KW41: moet er nog blauw zijn?

Geplaatst op 16 december 202015 december 2020 Geplaatst in Geen categorie, weetjesGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, blauw, bruegel, brueghel, Brussel, delfts blauw, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, Jan Fabre, jozef en maria, kermis, kermis in hoboken, kersttafereel, KMSK, KMSKB, korte keten, kunst, lapis lazulli, lectoure, louis XIV, manfred Sellink, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening3 reacties

Elke woensdag publiceer ik een kunstweetje waarmee je kan uitpakken bij vrienden…

Met kunstweetje KW22 heb ik het al gehad over het lapis lazulli, het magische en vooral dure blauw dat door de jaren heen als HET blauw der blauwen werd gezien. Duur en exclusief maar ook diep, vol van kleur.

Maar er zijn kapers op de kust. Er zijn onderzoekers, kunstenaars die of dat lapisblauw willen kopiëren of gaan zoeken naar een nog stralender blauw. We gaan het hieronder hebben over het Delfts blauw maar ook over een Franse variant en een schilder die zijn hele oeuvre opbouwde rond de kleur blauw.

In Delft zit men met een probleem. Dankzij de import van Chinees porselein is er een nieuw segment aan luxeproducten ontstaan. Mensen kopen een tas of een bordje in Chinees porselein met de typische blauwe Chinese tekeningen. Dat Chinees porselein is onvatbaar mooi: het is transluminecent (het laat licht door en speelt met het licht) én er staat een handgemaakt schilderijtje op met een Oosters motief. Maar het goedje is ongelooflijk duur. Zo duur dat sommige mensen slechts 1 tas kopen en deze dan “te kijk” zetten als teken van welvaart. Delftse porseleinmakers ruiken geld en verdiepen zich in de materie. Het is vooral het blauw dat ze willen doorgronden of op zijn minst kopiëren (’t is nekeer iets anders dan vandaag waar de Chinezen kopiëren). Ze vinden hun antwoord in…glas en specifieker in smalt. Smalt is een pigment met een diep-blauwe kleur, bestaande uit kobalthoudende silicaten in poedervorm. Het wordt of werd gebruikt in de schilderkunst en in keramiek. Als pigment voor olieverf is de functie van smalt overgenomen door het dekkende kobaltblauw.

Smalt heeft een transparante werking met olie en werd door de grote meesters gebruikt voor luchten en als drogend element toegevoegd aan overige kleuren (Velázquez). Een nadeel van smalt is dat het langzaam grijzig wordt. Het glasachtig karakter maakt bovendien dat het lastig te prepareren is.

Wil je zien hoe we vandaag smalt zouden kunnen maken, dan moet je zeker naar deze aflevering van “Het geheim van de meester” kijken.

Zodoende had Delft zijn blauw maar zoals altijd moesten de Fransen hun eigen versie en hun eigen blauw ontwikkelen. Zo gezegd, zo gedaan.

Tegelijk waren ook de Fransen bezig met het ontrafelen van de geheimen van Chinees porselein. Dat liep echter niet van een leien dakje. Men kwam maar niet tot de kwaliteit van het porselein. Maar Lodewijk XIV draaide er zijn hand niet voor om: hij deed aan industriële spionage en stuurde een paar kijklustigen naar de Nederlanden. Dat was ook al niet vanzelfsprekend want de Nederlanders die heulden met de vijand. Zelfs de Duitsers hadden sneller hun eigen Sax-porselein dan dat de Fransen die hadden. Lodewijk zou nog moeten wachten tot hij de oorlog had gewonnen om het geheim in handen te krijgen. Maar dat heeft op zich niets met deze blog te maken (al weet ge ’t nu toch ook maar weer 😉 ) Eens de Fransen hun porseleinproductie (o.a. in Sèvres) op punt hadden, maakten ze ook hun eigen soorten blauw (die Fransen toch)… Het leek zelfs niet van zeer ver op het Chinese of Delftse blauw maar speciaal en uniek blauw was het zeker.

Het Franse blauw dat ik hier wou bespreken dateert van veel later. In 1994 werd een project opgericht om de waarde van het pastel (en de productie van het pigment) “Blue de Lectoure” in ere te herstellen. Het blauw pigment wordt gebruikt in de textiel maar ook in de kunst. Aan de hand van biologische kweek wordt de Isatis Tinctoria gekweekt in de regio van Lectoure. In tegenstelling tot een lapis lazulli is dit pigment dus duurzaam van aard. De plant die de blauwe stof voorziet, heeft trouwens ook nog vele andere interessante (therapeutische) eigenschappen.

Maar helaas, je kan er – tot nu – geen porselein mee beschilderen.

Ik moet ook toegeven dat ik het blauw van Lectoure niet zo goed ken. Misschien moet ik toch maar eens tot daar rijden en nader bestuderen.

Nog een uitsmijter voor dit voorlaatste kunstweetje van 2020. Blauw is een primaire kleur, een basiskleur waarmee je vertrekt om andere kleuren te maken. Maar ooit was er een kunstenaar die zo bezeten was door blauw dat hij alleen maar met blauw schilderde. En dan bedoel ik niet op een manier waarop hij iets schildert met blauwe verf zoals de vogeltjes hierboven. Yves Klein schilderde grote doeken massief blauw. Op foto lijken deze misschien wel monotoon en weinig expressief maar dat zijn ze zeker niet. Omdat het allemaal en alleen maar blauw is ga je (bijna instinctief) op onderzoek en ontdek je veel nuances en bewegingen in de manieren waarop de verf werd aangebracht. Het is misschien niet direct “de omtoer waard” (zoals ze dat in Michelin zouden zeggen) maar als je de kans hebt, moet je’r zeker ’s tijd voor nemen om er eentje te zien.

5-redenen-om-een-bezoek-te-brengen-aan-yves-klein-theater-van-de-leegte-voor-de-tentoonstelling-sluit

En in het KMSK België is ook nog een heel blauw werk van Jan Fabre te zien…

bronnen:

het geheim van de meester

wikipedia smalt

Yves Klein

Bleu de Lectoure

322/365: lady in red

Geplaatst op 18 november 20195 november 2019 Geplaatst in 365 en losse projecten, kunstlogsGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, Van Dongen, van eigen bodem, vanitas, zwangerschapEen reactie plaatsen

Dit model kwam eerder aan bod. Elke leeftijd heeft zijn levensfase. Deze vrouw was toen 3 maanden zwanger en wou graag haar lichaam in deze levensfase laten tekenen (soms is fotografie té direct). Ik maakte een paar tekeningen waaronder deze. Binnen het kader van zwangerschap was er tussen de Lilith-reeks ook nog de tekening “wachten op Cain“. Een mooi gezinsportret met een blik op een nieuw leven 🙂

321/365: Zonder uitleg

Geplaatst op 17 november 201926 oktober 2019 Geplaatst in 365 en losse projecten, kunstlogs, moi & renéGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, Van Dongen, van eigen bodem, vanitas1 reactie

Dat ik er geen uitleg over geef (over deze tekening). Misschien moet je mij ’s vertellen hoe je deze tekening ervaart.

320/365: de manga

Geplaatst op 16 november 201926 oktober 2019 Geplaatst in 365 en losse projecten, kunstlogsGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, Van Dongen, van eigen bodem, vanitas2 reacties

Tiens…ik begin te twijfelen of deze al niet eens is langs gekomen. Om nog ’s aan te tonen dat ideeën het niet altijd schoppen tot project. Op een zeker moment heb ik het idee om modellen te gaan tekenen als manga-meiden. Ik maakte daarvoor enkele schetsen en werkte daarvan onderstaande tekening uit. De gele kronkel links van het model verwijst bvb naar de bloemen die in de clip van Goldorak over het gezicht van Actarus komen. Om maar te zeggen…inspiratie 😉

Het project kwam niet van de grond. Er was geen interesse van de modellen op dat moment. Vandaag maak je van jezelf een manga met een app. Simpel toch? 😉

319/365: appelkrijtje

Geplaatst op 15 november 201926 oktober 2019 Geplaatst in 365 en losse projecten, kunstlogs, LilithGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, Van Dongen, van eigen bodem, vanitas2 reacties

Er zijn in de 365-reeks ook al appeltekeningen geweest die niet “af” waren en dus niet verder zijn opgenomen in de reeks. Deze is ook zo eentje maar het is wel een specialleke. Want alle appelvrouwtjes zijn potloodtekeningen (kleur of grijs maar toch potlood) terwijl deze een krijt op doek-tekening is. De tekening op zich is niet mis maar ze paste niet in de verdere reeks, daarom werd ze niet opgenomen.

318/365: onbetaalbaar

Geplaatst op 14 november 20195 november 2019 Geplaatst in 365 en losse projecten, kunstlogsGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, Van Dongen, van eigen bodem, vanitasEen reactie plaatsen

Een retrospectieve houdt evengoed recent werk in. Fragiele momenten, de breekbaarheid van de seconde, het ogenblik tussen dat de vaas je handen verlaat en de grond nog niet heeft geraakt, is onbetaalbaar.

317/365: my friend, the end

Geplaatst op 13 november 201911 november 2019 Geplaatst in 365 en losse projecten, kunstlogsGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, Van Dongen, van eigen bodem, vanitasEen reactie plaatsen

Opgeruimd staat netjes. Vandaag sluit ik definitief de deuren van het landgoed De Campagne voor Expo Magie. Ze waren al sinds maandagavond gesloten voor publiek maar na de expo volgt nog de afbouw en opkuis.

En ik zei het al meermaals door de jaren maar deze keer is het definitief. Het organiseren van grootschalige evenementen in combinatie met het creëren vraagt me te veel tijd, te veel energie en ook te veel geld (als is dat laatste de minste motivator). Na 20jaar en een topeditie met ongeveer 600 bezoekers moet je stoppen met goede en aangename herinneringen. Zeker deze editie was buitengewoon. Alles verliep vlot, ik had een toffe groep kunstenaars, supergoede kunstwerken,…en veel, heel veel publiek. Ik ben er zeker van dat we nog van de deelnemers zullen horen. En van “onze” Piet Kusters (hij heeft me beïnvloed).

Ik weet dat ik nog dikwijls met spijt zal moeten zeggen “Grote events? Neen, sorry, dat doe ik niet meer. Ik doe enkel nog aan expo’s”. Maar zo is het. Het is tijd om initiatieven over te laten aan “de jeugd”. Ik stort me verder op het creëren en ook wat meer op mijn fantastische jongens die zelf hun wegen aan het zoeken zijn. Hoe ik mijn derde triptiek (van de liefde) zal presenteren is nog een mysterie maar ik heb zo al gedachten. Noteer de datum van vandaag zodat u (1) weet wanneer ART-tist is gestopt met grootschalige events maar (2) ook opdat u weet hoe lang het duurt voor zo’n triptiek feitelijk gerealiseerd wordt 😉

Dit “einde” is niet meer dan een nieuw begin. Niet te veel wanhopen. Onkruid vergaat niet 😉 Jullie weten nu dat het abonneren op mijn blog een “must have” is. Dat kan zeer eenvoudig door je mailadres na te laten in de kolom rechts op de blogpagina. Wees gerust, je krijgt dan enkel berichtjes van mijn blog en je kan op eender welk moment uitschrijven. Gewoon doen! 😉

306/365: kalmte

Geplaatst op 2 november 201926 oktober 2019 Geplaatst in 365 en losse projecten, kunstlogsGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, Van Dongen, van eigen bodem, vanitasEen reactie plaatsen

Morgen op de expo Magie het eerste concert. Hopelijk ben je ingeschreven en kom je langs. Het wordt weer top. Het wordt helaas ook de laatste keer dat ik Hrayr Karapetyan naar Drongen kan halen. De student van toen is nu een groot muzikant en navenant volgt de vergoeding. Dus helaas, wie er morgen niet kan bij zijn zal naar Luik, Amsterdam of ergens buitenland moeten. Tot dan neem ik nog even rust om morgen volop voor de storm te gaan 😉

305/365: de juiste achtergrond

Geplaatst op 1 november 201926 oktober 2019 Geplaatst in 365 en losse projecten, kunstlogsGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, Van Dongen, van eigen bodem, vanitasEen reactie plaatsen

Na de testen met krijt op zwart papier begon ik te testen op gewoon wit papier. Het zwarte papier was me te doods, monotoon, te weinig variatie in de achtergrond. Bij de testen op wit papier kreeg ik net hetzelfde gevoel. Er mankeert “iets”. En dan begint het probleem: Je voelt dat er iets ontbreekt maar om er de vinger op te leggen is nog wat anders. Ik denk dat ik redelijk tevreden werd toen ik overschakelde op doek. De reeks “emo & amu” had voor mij een goede achtergrond.

304/365: Halloweer

Geplaatst op 31 oktober 201926 oktober 2019 Geplaatst in 365 en losse projecten, kunstlogsGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, Van Dongen, van eigen bodem, vanitasEen reactie plaatsen

Het is weer zo ver: Hallolach…dit jaar hoef je niet te wenen 😀

303/365: de engel

Geplaatst op 30 oktober 201926 oktober 2019 Geplaatst in 365 en losse projecten, cover2cover, kunstlogsGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, Van Dongen, van eigen bodem, vanitasEen reactie plaatsen

Theater en drama, ik heb het er al meermaals over gehad. Na meer dan 300 blogs herhaal ik mezelf. Dit is een van eerste grote theatrale tekeningen. 3 vrouwelijke modellen, 1 man. In feite is de man een engel. Als je goed kijkt zie je op de achtergrond een lichte schets voor vleugels. De tekening is nooit verder afgewerkt dan hieronder. Na 3 maanden ben ik er mee gestopt.

Iets waar ik telkens op toezie is dat elk model in alle respect wordt voorgesteld. Deze compositie zit zelfs zo in mekaar dat ze Facebookproof is 😉

302/365: cultuurverschillen

Geplaatst op 29 oktober 201926 oktober 2019 Geplaatst in 365 en losse projecten, kunstlogsGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, Van Dongen, van eigen bodem, vanitas2 reacties

Modellen met buitenlandse roots zijn anatomische uitdagingen. Een mens is een mens en in basis is het allemaal gelijk maar in details moet je het verschil maken. Het is spijtig dat modellen met vreemde roots zo moeilijk te vinden zijn. Cultuurverschillen blijven, ondanks de vele pogingen tot integratie. Het is moeilijk om door te breken tot een andere cultuur maar evengoed is het moeilijk om er uit te breken. Modellen nemen soms ook wel ferme risico’s.

301/365: uit het gedacht

Geplaatst op 28 oktober 201926 oktober 2019 Geplaatst in 365 en losse projecten, kunstlogsGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, Van Dongen, van eigen bodem, vanitasEen reactie plaatsen

Nog meer dan modelschetsen vind ik het altijd leuk om schetsen voor poses (uit het gedacht) te tekenen. Pijltjes als variaties.

300/365: chronologie

Geplaatst op 27 oktober 201926 oktober 2019 Geplaatst in 365 en losse projecten, kunstlogs, LilithGetagd #kooplokaal, #pencildrawings, #potloodtekeningen, #sharingiscaring, antwerpen, bruegel, brueghel, hedendaagse kunst, hoboken, inkttekening, kermis, kermis in hoboken, korte keten, kunst, mariakerke, pentekening, portrait, portret, potloodtekening, sint-sebastiaan, strontboeren, Van Dongen, van eigen bodem, vanitasEen reactie plaatsen

Woohiiii 300! En fier dat ik ben dat ik het tot 300 heb geschopt. Nog 65 te gaan. Dat moet haalbaar zijn. Vandaag de eerste tekening uit de Lilith-reeks. In de presentatie/het verhaal is ze niet de eerste maar chronologisch naar volgorde van tekenen is deze het eerste appelvrouwtje. Toen lagen nog meerdere appels rond het model. Later werd dat 1 appel als centraal symbool.