KW17: hamsteren met Griet

Elke woensdag publiceer ik een kunstweetje waarmee je kan uitpakken bij vrienden…

Hamsteren is wel hét sleutelwoord van de laatste maanden. Naast WC-papier…en shit! (als’t op is 🙂 )

We kennen het fenomeen vooral van dagen van nood; oorlogen voorop. Maar wie ooit gereisd heeft naar een land uit het voormalige oostblok die kent het fenomeen ook wel. Wanneer de voorraad van een gegeerd product beperkt is, hebben we prijs. Er wordt gehamsterd en dan worden mensen creatief of leren we de noodzaak van de bijzaak onderscheiden. Of ze gaan er met alle geweld tegenaan. Ook dat laatste beeld kennen we uit de recente media.

Hamsteren was in het geval van de corona-crisis duidelijk een geval van paranoia. Daarom haal ik er het summum van de paranoia in de kunst bij: de Dulle Griet. De details waar op te letten wanneer u dit schilderij ziet zijn breed omschreven in iedere kunstcatalogus (ik ga daar nu niet op in) maar het ziektebeeld niet echt. Het moment om uit te pakken met een weetje…

De belangrijkste verschijnselen van dit kwaal zijn: angstig, op loop met bagage, in extreme gevallen met iets wat kan dienen als wapen in de hand.

Wie paranoïde is gelooft dat andere mensen vijandig tegen over hem/haar staan. Dat ze hem/haar trachten te manipuleren, achtervolgen, bespieden of zelfs samenzweren tegen zijn persoon. Het is dan ook niet te verwonderen dat dit gepaard gaat met heel wat waanideeën. Wat gezegd wordt, interpreteert hij gemakkelijk verkeerd of verdraaid.  De paranoïde mens zoekt  in een gewoon gesprek allerhande hints (complottheorieën). Hij/zij ontdekt allerhande “hints” die zijn of haar gelijk bewijzen en toont daarmee aan dat de andere hem alleen maar in de val wil lokken.

Een syndroom van paranoïde waanbeelden en auditieve hallucinaties ontwikkelt zich niet zelden tussen 40 en 60 jaar bij personen met aanleg voor paranoïde stoornissen. Paranoïde trends worden ook vaak opgemerkt als onderdeel van het klinische beeld bij tal van andere geestesziekten, bijvoorbeeld bij hersenaandoeningen, manieën, depressies, hysterie, angstneuroses en in sommige gevallen mentale defecten. Dus…Heeft u onlangs toch die massa aan WC-papier of pasta gekocht, dan weet u nu waar u aan toe bent.

Bruegels Griet en haar kompanen maken zich klaar om de Hellepoort zelf te bestormen. De schilder maakt zich dus vrolijk over luidruchtige, kijvende en agressieve vrouwen.

bron: De kunstenaar en de dokter. Anders kijken naar schilderijen – Jan Dequeker

Geïnspireerd :)

Een paar weken geleden deed ik een oproep om adressen in te sturen om kaartjes te sturen naar mensen die in deze tijden een kaartje verdienen. Die kaartjes zijn inmiddels allemaal de deur uit. Van de meeste kreeg ik een bedankje, eentje maakte er een hartverwarmende Instagrampost van. Gisteren werd ik – ook per post – verrast door dit kaartje (zie onder).

Ik had voor Kyra mijn eigen versie van de WC-rol van Richter toegestuurd. En Kyra die stuurde mij haar versie van de rol/blog terug. Dat is toch keileuk! Mijn dag is alweer helemaal geslaagd 🙂

KW13: de rol van Richter

Elke woensdag publiceer ik een kunstweetje waarmee je kan uitpakken bij vrienden…

Kunstenaars zijn niet bang van enige controverse of een sociaal experiment in hun werk te verwerken. Gerhard Richter is een “groot” (lees vooral “duur”) Duits schilder. Hij schilderde vanalles: streepkes, kotjes, kaarsen en…WC-papier.

En het is nu juist dat laatste – in coronatijden zeer actuele – onderwerp dat voor heel wat controverse zorgt.

Huh?…Een WC-rol? Controverse?

Jup.  Het schilderij verdeelt de hele kunstwereld want daar leeft sindsdien de hamvraag: in welke richting moet een WC-rol aan de rolhouder hangen?

Misschien loop je nu best even naar uw eigen toilet om te gaan kijken in welke richting je de rol aan de houder hebt gehangen.

Statistieken wijzen uit dat wanneer mensen spontaan wordt gevraagd om een WC-rol aan een houder te hangen 7/10 deze hangt met het trekblaadje van de muur weg en 3/10 met het trekblaadje tegen de muur. Net zoals op het schilderij van Richter…

De WC-rol bestaat al sinds 1891 en bij het deponeren van deze uitvinding werd beschreven dat de rol zo werd opgehangen dat het trekblaadje weg van de muur moet hangen. En dat loopt allemaal vrij en vredig tot ongeveer 100 jaar later het internet zijn intrede doet…

Vanaf 1997 vindt men het op het internet nodig om te debatteren over de richting van de rol.

Er is zelfs een hele Wikipediapagina van gemaakt.

En dat allemaal…door het schilderij van Gerhard Richter. En waarom? Gewoonweg omdat Gerhard Richter het zo thuis aan de toilethouder hing.

Maar waarom schildert Richter in 1965 een rol WC-papier? Wel dat is redelijk eenvoudig. Richter, oorspronkelijk uit het communistische deel van Duitsland kan na veel 5en en 6en verhuizen naar het westerse deel van Duitsland. En daar ontdekt hij heel wat nieuwe dingen. Hij maakt er schilderijen over. Eén van die nieuwe dingen is de WC-rol want die hadden ze gewoonweg niet in de DDR. Maar wij – westerlingen – weten inmiddels hoe iconisch belangrijk die WC-rol wel kan zijn.

Meerdere kunstenaars volgden de aanpak van Richter en maken nog steeds “kunst” met WC-papier.

Dus wat hebben we vandaag geleerd?

(1) slechts 3/10 mensen hangt zijn WC-rol op dezelfde manier dan Richter het op zijn schilderij zet.
(2) Hoe Richter zijn gat properde in de DDR weten we niet maar dat het niet met WC-papier was, weten we nu wél.

Bron: arte TV